COVID-19
|
|
Onnavolgbaar beleid dat verkeerd uitpakt
1. Hoe goed bestrijden we COVID-19 ?
John Jacobs, 20 december 2020. |
|
In crisistijden is belangrijk om de juiste keuzes te maken en deze goed uit te voeren. Veel kritiek op het beleid richt zich terecht op het laatste, maar het maken van de juiste keuzes is minstens zo cruciaal. Transparantie over deze keuzes raakt het hart van democratie. Nederland is coronamoe door maatregelen die grote impact hebben op ons sociale leven en economische leven. Nu eerst een blik op hoe goed of verkeerd het beleid in Nederland uitpakt.
Nederland behoort tot de landen met de hoogste sterftecijfers in de COVID-19 epidemie, terwijl gezegd was dat Nederland goed was voorbereid. Verrassend is dat veel landen die goed waren voorbereid hoge sterftecijfers kennen in deze epidemie (Figuur 1). De uitzonderingen, Duitsland, Australië en Oost-Aziatische landen, laten zien dat een hoog sterftecijfer niet alleen komt door de leeftijdsopbouw van de bevolking. In Oost-Azië en Australië wordt de epidemie in gedamd met 10 tot 1000 keer zo lage sterftecijfers dan Nederland en andere Westerse landen.
Huisartsen rapporteerden dat 10.067 mensen stierven aan corona tot juli 2020, dat is ⅔ meer dan 6.113 volgens het officiële RIVM-cijfer. Het CBS gebruikte deze cijfers, omdat deze methodologisch beter verzameld zijn en beter overeenkomen met de oversterfte dan de cijfers die de GGD en RIVM verzamelen. Op 19 december is het officiële dodental 4.346 hoger, dus dan zijn 14.413 tot 17.224 mensen overleden aan corona (bij volledige of dezelfde administratie). Dat geeft een sterftecijfer van 840 tot 1004 per 1 miljoen. Daarmee staan we internationaal vijfde, achter België, Peru, Italië en Spanje nog net voor VK en VS of 14e van de 90 landen met meer dan 10 miljoen inwoners. Volgens de GHS index uit 2019 was Nederland het derde land ter wereld, na VS en VK qua voorbereiding van de epidemie. Daar valt in de praktijk weinig van te zien. Met het beleid van Duitsland (10e op de GHS) hadden we driemaal minder slachtoffers gehad (5.400).
Veel van gemaakte beleidskeuzes zijn echter wetenschappelijk en/of ethisch verkeerd. Ze pakken slechter uit dan de andere keuzes die in landen worden gemaakt. Die evaluatie van de keuzes uit 2020, waardoor de coronacrisis in Nederland heftig toesloeg, zijn cruciaal voor de keuzes in 2021 en verder. Coronamoeheid lijkt op dweilen met de kraan open, waarbij sommige mensen die het beleid niet begrijpen zich uiten in frustratie over de vrijheidsbeperkingen. Belangrijker is echter dat betere en effectieve maatregelen worden gekozen die minder ingrijpend zijn voor de samenleving en economie.
Oost-Aziatische landen bestrijden de SARS-2 pandemie in hun landen veel effectiever dan Nederland en de meeste Europese landen: minder doden, minder (blijvende) zieken, minder sociale en minder economische gevolgen. Deze Aziaten wisten door SARS-1 en MERS epidemieën dat hun eerste prioriteit is het coronavirus te bestrijden. Zoals vrijwel alle virussen besmetten geïnfecteerde mensen, met of zonder klachten, andere mensen, waarvan er sommige ziek worden en alle het virus door kunnen geven. Ondanks dat deze epidemie in Oost-Azië is begonnen, is daar de schade beperkt gebleven, terwijl een aantal van de rijkste landen, die in 2019 complimenten ontvingen voor hun voorbereiding, de hoogste dodenaantallen hebben.
In veel landen in Europa, Nederland en Zweden voorop, moet SARS-2 bestrijding wedijveren met lopende zaken. De wereldgezondheidsraad (WHO) heeft zich negatief uitgelaten over de aanpak in deze landen. Het opzettelijk laten nastreven van groepsimmuniteit is onwetenschappelijk en onethisch. Kennis van corona immunologie en vaccins laat zien dat groepsimmuniteit ons niet gaat helpen. Virussen verspreiden zich exponentieel van geïnfecteerd persoon naar de volgende persoon, sommige worden ziek en enkele overlijden. De grootte van de exponentiele factor wordt aangegeven met R0, en zolang deze boven de 1 is, blijft de infectie toenemen. Landen waar het virus harder toeslaat, moeten daarna harder en langer optreden om het virus uit de samenleving te elimineren. Uit de figuur in de inleiding blijkt dat deze landen ook gevoeliger zijn voor de volgende golf.
Nederland behoort tot de landen met de hoogste sterftecijfers in de COVID-19 epidemie, terwijl gezegd was dat Nederland goed was voorbereid. Verrassend is dat veel landen die goed waren voorbereid hoge sterftecijfers kennen in deze epidemie (Figuur 1). De uitzonderingen, Duitsland, Australië en Oost-Aziatische landen, laten zien dat een hoog sterftecijfer niet alleen komt door de leeftijdsopbouw van de bevolking. In Oost-Azië en Australië wordt de epidemie in gedamd met 10 tot 1000 keer zo lage sterftecijfers dan Nederland en andere Westerse landen.
Huisartsen rapporteerden dat 10.067 mensen stierven aan corona tot juli 2020, dat is ⅔ meer dan 6.113 volgens het officiële RIVM-cijfer. Het CBS gebruikte deze cijfers, omdat deze methodologisch beter verzameld zijn en beter overeenkomen met de oversterfte dan de cijfers die de GGD en RIVM verzamelen. Op 19 december is het officiële dodental 4.346 hoger, dus dan zijn 14.413 tot 17.224 mensen overleden aan corona (bij volledige of dezelfde administratie). Dat geeft een sterftecijfer van 840 tot 1004 per 1 miljoen. Daarmee staan we internationaal vijfde, achter België, Peru, Italië en Spanje nog net voor VK en VS of 14e van de 90 landen met meer dan 10 miljoen inwoners. Volgens de GHS index uit 2019 was Nederland het derde land ter wereld, na VS en VK qua voorbereiding van de epidemie. Daar valt in de praktijk weinig van te zien. Met het beleid van Duitsland (10e op de GHS) hadden we driemaal minder slachtoffers gehad (5.400).
Veel van gemaakte beleidskeuzes zijn echter wetenschappelijk en/of ethisch verkeerd. Ze pakken slechter uit dan de andere keuzes die in landen worden gemaakt. Die evaluatie van de keuzes uit 2020, waardoor de coronacrisis in Nederland heftig toesloeg, zijn cruciaal voor de keuzes in 2021 en verder. Coronamoeheid lijkt op dweilen met de kraan open, waarbij sommige mensen die het beleid niet begrijpen zich uiten in frustratie over de vrijheidsbeperkingen. Belangrijker is echter dat betere en effectieve maatregelen worden gekozen die minder ingrijpend zijn voor de samenleving en economie.
Oost-Aziatische landen bestrijden de SARS-2 pandemie in hun landen veel effectiever dan Nederland en de meeste Europese landen: minder doden, minder (blijvende) zieken, minder sociale en minder economische gevolgen. Deze Aziaten wisten door SARS-1 en MERS epidemieën dat hun eerste prioriteit is het coronavirus te bestrijden. Zoals vrijwel alle virussen besmetten geïnfecteerde mensen, met of zonder klachten, andere mensen, waarvan er sommige ziek worden en alle het virus door kunnen geven. Ondanks dat deze epidemie in Oost-Azië is begonnen, is daar de schade beperkt gebleven, terwijl een aantal van de rijkste landen, die in 2019 complimenten ontvingen voor hun voorbereiding, de hoogste dodenaantallen hebben.
In veel landen in Europa, Nederland en Zweden voorop, moet SARS-2 bestrijding wedijveren met lopende zaken. De wereldgezondheidsraad (WHO) heeft zich negatief uitgelaten over de aanpak in deze landen. Het opzettelijk laten nastreven van groepsimmuniteit is onwetenschappelijk en onethisch. Kennis van corona immunologie en vaccins laat zien dat groepsimmuniteit ons niet gaat helpen. Virussen verspreiden zich exponentieel van geïnfecteerd persoon naar de volgende persoon, sommige worden ziek en enkele overlijden. De grootte van de exponentiele factor wordt aangegeven met R0, en zolang deze boven de 1 is, blijft de infectie toenemen. Landen waar het virus harder toeslaat, moeten daarna harder en langer optreden om het virus uit de samenleving te elimineren. Uit de figuur in de inleiding blijkt dat deze landen ook gevoeliger zijn voor de volgende golf.
Figuur 1. Voorbereiding volgens Global health score versus sterfte per 1 miljoen mensen.
Opvallend is dat vooral landen die volgens de GHS goed voorbereid zouden moeten zijn, hoge sterftecijfers hebben. Uitzonderingen hierop zijn de Aziatische landen en Australië. Nederland*, Groot-Brittannië en de VS liggen rechtsboven. Dit zijn de nummers 3 t/m 1 op de Global Health score en de nummer 5 t/m 7 in sterfte per 1 miljoen inwoners.
Data t/m 19.12.2020
*Voor Nederland zijn twee correcties gemaakt omdat de RIVM-cijfers geen betrouwbaar beeld geven:
NL- gaat uit van een eenmalige fout die inmiddels hersteld is, NL+ gaat uit van een systematische fout.
Opvallend is dat vooral landen die volgens de GHS goed voorbereid zouden moeten zijn, hoge sterftecijfers hebben. Uitzonderingen hierop zijn de Aziatische landen en Australië. Nederland*, Groot-Brittannië en de VS liggen rechtsboven. Dit zijn de nummers 3 t/m 1 op de Global Health score en de nummer 5 t/m 7 in sterfte per 1 miljoen inwoners.
Data t/m 19.12.2020
*Voor Nederland zijn twee correcties gemaakt omdat de RIVM-cijfers geen betrouwbaar beeld geven:
NL- gaat uit van een eenmalige fout die inmiddels hersteld is, NL+ gaat uit van een systematische fout.
John Jacobs
20 december 2020
20 december 2020
