FAQ over de epidemie

FAQ COVID-19

Ja, thuisblijven en contacten minimaliseren remt de snelheid van de epidemie af.
- Een snellere epidemie levert meer totaal ziektegevallen op.
- Een snellere epidemie geeft een hogere piek, waardoor de zorgcapaciteit nog meer te kort schiet. Suboptimale zorg bij ernstige patiënten leidt tot doden.

De epidemie wordt afgeremd als veel mensen besmet zijn. Voor Nederland denk je dan aan miljoenen mensen. Het wordt dan “moeilijker” voor een besmet persoon om een onbesmet persoon te besmetten.
Zie Bestrijdingsstrategieën

Ja. Als je besmet bent duurt het 5 tot 6 dagen voordat je ziek wordt (incubatietijd), maar enkele dagen voordat je ziek bent produceer je genoeg virus om een ander te besmetten. Dat geldt ook voor de 80% van de mensen die wel besmet worden, maar niet ziek. Deze kunnen mogelijk 10-14 dagen lang andere besmetten. [1]

Ja, ook als we de epidemie afremmen door sociale afstand bewaren, kunnen we voorspellen dat we meer patiënten krijgen dan dat ziekenhuizen en hun intensive care units (IC’s) nu aankunnen. Omdat we dit kunnen verwachten, kunnen we hier alvast op inspelen door meer IC’s en meer personeel te regelen, zodat alle zieken ook goede zorg krijgen.
De artsenbond KNMG adviseert om als er te weinig zorgpersoneel is, gepensioneerde artsen of bijna afgestudeerde geneeskundestudenten in te zetten voor de medische zorg.[1] Dergelijke maatregelen kunnen ook genomen worden voor verpleegkundigen. Indien men tijdig actie onderneemt kunnen mensen zelfs nog worden bijgespijkerd voor deze taak.

Lastig om te voorspellen hoe verandering van gedrag exact uitwerkt in minder besmettingen. Minder sociale contacten, minder wisselende sociale contacten en meer afstand tijdens sociale contacten helpen zeker, de vraag is echter hoe je dit kwantificeert.
China heeft laten zien dat als iedereen in huis wordt opgesloten en je daar het eten brengt door mensen in isolatiepakken dat de epidemie snel lijkt te stoppen.
De manier om te weten hoeveel effect de maatregelen hebben is iedereen te testen (zie 6). Sommige landen doen dit en krijgen zo de epidemie onder controle en lager sterftecijfers. Nederland doet dit (nog) niet.

Testdata zijn nodig voor (1) een optimale behandeling door artsen, (2) plannen van zorgmedewerkers door planners, (3) het regelen van extra intensive care eenheden en opleiden van personeel, en (4) besmettingsbeleid maken en evalueren door overheid. Alle vier de factoren dragen bij aan het sterftecijfer.
De artsen en de patiënten weten wie COVID-19 of een ander griepachtig virus hebben, hetgeen belangrijk is om vroegtijdig te herkennen of de gezondheid verslechtert. Hierdoor kan tijdig de juiste therapie worden ingezet met betere resultaten.
Planners weten hoeveel mensen besmet zijn en kunnen voorspellen hoeveel mensen ziek en ernstig ziek worden over 1 en 2 weken respectievelijk. Dit is van groot belang voor de planning van ziekenhuis en intensive care bedden en personeel. Dit voorkomt situaties zoals in Italië, waar de ziekenhuizen plotseling overspoeld worden door extreme aantallen patiënten (zie 4). Als de medische zorg overrompeld wordt door de ziektegevallen, dan kan dit leiden tot een hoger sterftepercentage.
De epidemiesnelheid kan worden berekend (zie 3) en daarmee weet de overheid of de maatregelen tegen besmettingen strenger of flexibeler kunnen. Als de epidemiesnelheid (zie 3) te hoog is, ontstaat een oncontroleerbare situatie.
Zuid-Korea en Duitsland testen uitvoerig; dit zijn de landen met een sterftecijfer onder de 1%.

Op 12, 15 en 16 maart zijn in Nederland maatregelen genomen om de verspreiding van Corona af te remmen. Dit betreft sociale restricties, maar in supermarkten kunnen mensen elkaar nog veel tegenkomen. Men kan verwachten dat R0 sterk gaat dalen, bv van 3,6 naar 1,8, misschien zelfs nog iets lager, maar zonder systematisch testen (zie 6) kan weinig over de epidemie worden gezegd.
Maatregelen tegen besmetting zouden direct meetbaar moeten zijn in het aantal besmettingen, indien gemeten.
Maatregelen tegen besmetting leiden na 5-6 dagen tot minder nieuwe ziektegevallen (gemiddelde incubatietijd).
Na ongeveer 15 weken zouden die maatregelen moeten leiden tot minder sterfte door covid-19 (gemiddelde ziekteduur tot sterfte).[1]

Nee. De meeste landen testen maar zeer beperkt mensen. Alleen Zuid-Korea en mogelijk Duitsland testen iedereen die met een besmet persoon in aanraking is gekomen. Dat betekent ook dat de meeste landen geen betrouwbare cijfers hebben over ziekte, sterftepercentage en epidemie ontwikkeling (zie 6). Landen die niet testen hebben geen beeld van de epidemie.

Sommige berichten op internet suggereren dat het virus minder stabiel zou zijn bij warm weer. In de wetenschappelijke literatuur zijn hiervoor geen aanwijzingen, want de stabiliteit van corona in het algemeen en SARS-CoV-2 in het bijzonder is niet onderzocht. Wel weten we dat Coronavirus redelijk stabiel blijft in de longen van een geïnfecteerd persoon (37°C), Alfa- coronavirussen kunnen ook mensen in tropische landen infecteren. Dat geldt ook voor de epidemieën van bèta-coronavirussen, zoals SARS in Zuid-China en MERS in Saoedi-Arabië. Het lijkt dus onwaarschijnlijk dat warm weer veel invloed heeft op het virus.
Het gedrag van mensen verandert wel bij warm weer. Het is onduidelijk hoe dat de besmettingsgraad beïnvloed, maar vermoedelijk niet extreem.
Zie ook Over het model.

John Jacobs,16-20 maart 2020