Expert opinion |
|
John Jacobs
10 april 2020
Visie van een deskundige
Expert opinion zou ik vertalen met de visie van een deskundige op het gebeuren. Wat is dit wel en wat is dit niet?
Mensen zijn gelijkwaardig, maar niet elke mening is gelijkwaardig. Als een ingewikkelde som moet worden opgelost kun je 1000 mensen vragen die de berekening niet kunnen maken, maar dat helpt niet bij het vinden van het juiste antwoord. De mening van een deskundige zegt meer dan de mening van iemand die iets roept, zonder verstand van zaken te hebben, zonder het vak gestudeerd te hebben.
Experts horen graag de visie van collega-deskundigen, omdat dit vaak nieuwe inzichten geeft. Wetenschappers scherpen elkaars denken en dat helpt de wetenschap als collectieve onderneming vooruit. Een expert opinion staat niet gelijk aan wetenschappelijk bewijs. Het is de stap ervoor die zorgt voor zinvolle experimenten die leiden tot bewijsvoering. De collega die zegt: “Heb je ook aan X gedacht bij Y”. Het bewijs voor de beste aanpak van een epidemie is per definitie alleen achteraf te geven als de resultaten van de verschillende manieren van aanpakken kunnen worden vergeleken.
Meer over mijn achtergrond en waarom ik denk een expert te zijn op dit gebied staat op mijn contact pagina.[1] Hieronder volgen een paar korte stukjes die de waarde van een expert opinion – de visie van een deskundige – illustreren.
---
[1] https://hartblik.weebly.com/contact.html
Mensen zijn gelijkwaardig, maar niet elke mening is gelijkwaardig. Als een ingewikkelde som moet worden opgelost kun je 1000 mensen vragen die de berekening niet kunnen maken, maar dat helpt niet bij het vinden van het juiste antwoord. De mening van een deskundige zegt meer dan de mening van iemand die iets roept, zonder verstand van zaken te hebben, zonder het vak gestudeerd te hebben.
Experts horen graag de visie van collega-deskundigen, omdat dit vaak nieuwe inzichten geeft. Wetenschappers scherpen elkaars denken en dat helpt de wetenschap als collectieve onderneming vooruit. Een expert opinion staat niet gelijk aan wetenschappelijk bewijs. Het is de stap ervoor die zorgt voor zinvolle experimenten die leiden tot bewijsvoering. De collega die zegt: “Heb je ook aan X gedacht bij Y”. Het bewijs voor de beste aanpak van een epidemie is per definitie alleen achteraf te geven als de resultaten van de verschillende manieren van aanpakken kunnen worden vergeleken.
Meer over mijn achtergrond en waarom ik denk een expert te zijn op dit gebied staat op mijn contact pagina.[1] Hieronder volgen een paar korte stukjes die de waarde van een expert opinion – de visie van een deskundige – illustreren.
---
[1] https://hartblik.weebly.com/contact.html
Automonteur
Ik ben geen auto reparatie expert, dus ik hoop dat ik dit correct formuleer. Als ik iets verkeerd zeg, laat dit vooral zien dat ik geen deskundige op het gebied van auto’s ben. Een paar jaar geleden ging mijn auto stuk. Bij de keuring zat de distributieriem nog ver onder het gestelde maximumaantal kilometers. Toch sprong die riem terwijl ik een vrachtwagen inhaalde, die een andere truck inhaalde. Niet echt de beste plek, maar ik kwam veilig op de vluchtstrook. Na een tussenstap werd ik van de parkeerplek met auto opgehaald door een garagehouder.
De automonteur, de expert in deze, keek naar de motor en zag dat de cilinders stuk waren. Die moesten ook worden vervangen. Van de sloop “nieuwe” cilinders gehaald. Toen ik dit aan een andere expert – familielid eveneens automonteur vertelde – was hij het daarmee eens. Hij vulde aan dat nog een extra stap moest gebeuren: De nieuwe cilinders moesten eerst in olie gewassen moesten worden. Indien deze stap zou worden overslagen zou de motor in de soep lopen
Omdat beide experts elkaar niet kenden, ik niet exact begrijp waar de tweede expert bedoelde, en de eerste het al had uitgevoerd, denk ik niet dat de eerste deze zienswijze kende. In ieder geval, de auto was gemaakt, en we gingen weer rijden. Totdat de auto motor enkele dagen later stuk ging. De tweede expert had dus waardevolle informatie, die ik beter met de eerste had kunnen delen. Dan had de eerste expert de deskundigheid van de tweede herkend en daar zijn voordeel mee kunnen doen.
De automonteur, de expert in deze, keek naar de motor en zag dat de cilinders stuk waren. Die moesten ook worden vervangen. Van de sloop “nieuwe” cilinders gehaald. Toen ik dit aan een andere expert – familielid eveneens automonteur vertelde – was hij het daarmee eens. Hij vulde aan dat nog een extra stap moest gebeuren: De nieuwe cilinders moesten eerst in olie gewassen moesten worden. Indien deze stap zou worden overslagen zou de motor in de soep lopen
Omdat beide experts elkaar niet kenden, ik niet exact begrijp waar de tweede expert bedoelde, en de eerste het al had uitgevoerd, denk ik niet dat de eerste deze zienswijze kende. In ieder geval, de auto was gemaakt, en we gingen weer rijden. Totdat de auto motor enkele dagen later stuk ging. De tweede expert had dus waardevolle informatie, die ik beter met de eerste had kunnen delen. Dan had de eerste expert de deskundigheid van de tweede herkend en daar zijn voordeel mee kunnen doen.
Experts van verschillend pluimage
Bestrijding van een epidemie vraagt een interdisciplinair samenwerken van verschillende experts. Ik noemde eerder het rijtje virologen, laboranten, epidemiologen, data wetenschappers, medisch wetenschappers, farmacologen, artsen, verplegers, gedragswetenschappers, softwareontwikkelaars en psychologen,[1] zonder daarmee compleet te willen zijn. De meeste zijn deskundig in slechts één of soms twee deelgebieden, maar een overzicht over alle deelgebieden is nodig voor een goede aanpak. Dat maakt die situatie complexer en gevoeliger voor de exacte kennis van de experts, maar niet wezenlijk anders.
---
[1] https://hartblik.weebly.com/model-leren-voor-beter-handelen-4.html
---
[1] https://hartblik.weebly.com/model-leren-voor-beter-handelen-4.html
Kleine dingen zijn cruciaal
Experts zijn specialisten die heel veel weten van een kleine, nauw afgebakende discipline, maar niet noodzakelijkerwijs ook van een andere discipline. Microbiologie kent naast enkele kleinere, twee grote disciplines: bacteriologie en virologie. Voor een buitenstaander klinkt dit als een heel klein verschil.
Epidemieën van bacteriën – zoals Legionella, Cholera, Campylobacter, Salmonella en Yersinia pestis – besmetten vanuit een vervuilde bron zoals water (2x), vlees (2x) of rattenvlooien. Bacteriën uit een besmet persoon via sputum of ontlasting kunnen bijvoorbeeld het watersysteem besmetten, waardoor vele duizenden mensen besmet worden. Bacteriën leven buiten de gastheer en planten zich daar meestal ook voort. Daarom zijn schoon water, goed bewaren en bereiden van vlees en hygiëne zijn cruciaal in het bestrijden van een bacteriële epidemie.
Virusepidemieën verspreiden zich anders, omdat virussen zich niet buiten hun gastheer kunnen vermenigvuldigen. Humane virussen verspreiden van mens tot mens, een geïnfecteerd mens besmet een andere mens. Hoe dat ligt aan het virus, maar vaak via minuscule luchtdruppeltjes (aerosolen) die worden uitgeademd of uitgehoest. Een nieuw persoon kan deze luchtdruppeltjes inademen of via contact met de handen naar de mond of slijmvliezen brengen waardoor de nieuwe persoon ook besmet wordt. Als het virus in oppervlaktewater komt of in direct zonlicht, wordt het vrij snel geneutraliseerd (virussen leven niet). Bestrijding van virussen gaat dus vooral om het gedrag van de gastheer, in dit geval de mens.
Epidemieën van bacteriën – zoals Legionella, Cholera, Campylobacter, Salmonella en Yersinia pestis – besmetten vanuit een vervuilde bron zoals water (2x), vlees (2x) of rattenvlooien. Bacteriën uit een besmet persoon via sputum of ontlasting kunnen bijvoorbeeld het watersysteem besmetten, waardoor vele duizenden mensen besmet worden. Bacteriën leven buiten de gastheer en planten zich daar meestal ook voort. Daarom zijn schoon water, goed bewaren en bereiden van vlees en hygiëne zijn cruciaal in het bestrijden van een bacteriële epidemie.
Virusepidemieën verspreiden zich anders, omdat virussen zich niet buiten hun gastheer kunnen vermenigvuldigen. Humane virussen verspreiden van mens tot mens, een geïnfecteerd mens besmet een andere mens. Hoe dat ligt aan het virus, maar vaak via minuscule luchtdruppeltjes (aerosolen) die worden uitgeademd of uitgehoest. Een nieuw persoon kan deze luchtdruppeltjes inademen of via contact met de handen naar de mond of slijmvliezen brengen waardoor de nieuwe persoon ook besmet wordt. Als het virus in oppervlaktewater komt of in direct zonlicht, wordt het vrij snel geneutraliseerd (virussen leven niet). Bestrijding van virussen gaat dus vooral om het gedrag van de gastheer, in dit geval de mens.
Specifieke afweer
Immunologen heel specifiek zijn over immuniteit. Bij antistoffen wil men weten welk type immunoglobuline (IgG, IgM, IgE of IgA) en tegen welke antigeen. Bij cellulaire afweer, welke T-cellen (helper of cytotoxisch) met welk cytokine profiel (Th1, Th2, Treg). Bij het aan SARS-2 verwante SARS-virus beschermt vooral de cellulaire afweer tegen het virus. Verkeerde antistoffen tegen coronavirussen kunnen mogelijk schadelijk zijn.
Antistoffen zijn eenvoudig te meten, cellulaire afweer is veel lastiger te meten. Wie specifieke antistoffen heeft, heeft tegen SARS-2 heeft een COVID-19 infectie doorgemaakt. Als de geteste persoon ook nog gezond en geen virus RNA meer heeft,[1] dan is deze immuun. Mogelijk komt die immuniteit niet door die antistoffen,[2] maar dat is een interessant mechanistisch verhaal voor immunologen. Voor de epidemie is het voldoende om te weten dat de persoon immuun is.
---
[1] https://hartblik.weebly.com/model-leren-voor-beter-handelen-4.html
[2] https://www.dvhn.nl/groningen/Antistoffen-beschermen-niet-altijd-tegen-coronavirus-25544322.html
Antistoffen zijn eenvoudig te meten, cellulaire afweer is veel lastiger te meten. Wie specifieke antistoffen heeft, heeft tegen SARS-2 heeft een COVID-19 infectie doorgemaakt. Als de geteste persoon ook nog gezond en geen virus RNA meer heeft,[1] dan is deze immuun. Mogelijk komt die immuniteit niet door die antistoffen,[2] maar dat is een interessant mechanistisch verhaal voor immunologen. Voor de epidemie is het voldoende om te weten dat de persoon immuun is.
---
[1] https://hartblik.weebly.com/model-leren-voor-beter-handelen-4.html
[2] https://www.dvhn.nl/groningen/Antistoffen-beschermen-niet-altijd-tegen-coronavirus-25544322.html
Gegevens en aannames
Data science houdt zich bezig met het maken van berekeningen. De modellen voor een virusepidemie is voor wiskundigen simpel.[1],[2] De uitdaging zit in het maken van de juiste aannames en het toetsen van de gedane aannames.[3] Onafhankelijke toetsing van het model, leren uit resultaten. Dit vraagt algemene medisch wetenschappelijke kennis van ziekten om de waarden van de modellen in het domein te kunnen beoordelen.
---
[1] https://en.wikipedia.org/wiki/Mathematical_modelling_of_infectious_disease
[2] http://www.mtholyoke.edu/~ahoyerle/math333/ThreeBasicModels.pdf
[3] https://hartblik.weebly.com/versimpeld-model-corona-nl.html
---
[1] https://en.wikipedia.org/wiki/Mathematical_modelling_of_infectious_disease
[2] http://www.mtholyoke.edu/~ahoyerle/math333/ThreeBasicModels.pdf
[3] https://hartblik.weebly.com/versimpeld-model-corona-nl.html
John Jacobs, 1o april 2020
