Corona Dashboard Europa-West 16 (EW16). Versie 1.0 
Oude stijl bijgehouden t/m 23 mei.
Vanaf 24 mei een nieuw dashboard.

John Jacobs & Gijs van Loef
18 april 2020

Cijfers 23-05-2012 worldometers

Het Platform Betrouwbare Zorgcijfers lanceert vandaag (18 april 2020) het Corona Dashboard Landen EW16 met een dagelijkse update. In de landelijke media ontbreekt een deugdelijke vergelijking met enige diepgang van de ‘coronaprestaties’ van Nederland in vergelijking met andere landen waaraan wij ons doorgaans spiegelen. De EW16 zijn de 14 ‘moderne’ Europese landen met een minimale bevolkingsomvang van 5 miljoen inwoners. Deze landen zijn goed vergelijkbaar, ze hebben een gedeelde politiek-democratische, sociaaleconomische en technologische ontwikkeling doorgemaakt, waardoor de vergelijkbaarheid toeneemt. Het betreft de landen België, Denemarken, Duitsland, Engeland (UK), Frankrijk, Finland, Griekenland, Ierland, Italië, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Zweden en Zwitserland. We voegen Japan, Zuid-Korea en de VS ter referentie toe. Data bron.[1] Relatieve dagen in grafieken zijn weergegeven ten opzichte van de eerste dag in dat land met meer dan 3 miljoen ziektegevallen om verschillend verloop van epidemie te kunnen illustreren.

---
[1] https://www.worldometers.info/coronavirus/

Beoordeling

We gebruiken de kleuren groen en rood om aan te geven of een land tot de goed presterende landen behoort, of tot de slecht presterende landen. De grijstinten zijn voor de landen die een tussengroep vormen: tussen ‘goed’ en ‘slecht’. 
Groen: Landen die het goed doen: Sterfte < 100/1M en herstel > 20% (anders nog in begin epidemie):
  • Duitsland, Oostenrijk, Denemarken. 
  • Sterfte < 50/1M: Griekenland, Finland, Japan, Zuid-Korea.
Rood: Landen die het slecht doen: Sterfte > 200/1M: 
  • Nederland*, Ierland, Zweden, Zwitserland, VS.
  • Sterfte > 400/1M: Verenigd Koninkrijk, Italië, Spanje, België, Frankrijk.
De landen waarvan nog onduidelijk is hoe ze zich gaan ontwikkelen zijn:​​
  • Onder de 100 doden per 1 M zitten Portugal en Noorwegen. Echter hier zijn minder dan 20% van de mensen hersteld, dus de sterftecijfers kunnen nog (sterk) oplopen.​

* Nederland telt de sterfte in bejaardentehuizen niet mee, omdat deze mensen niet officieel getest worden. 

Tabel 1. Kerncijfers

Een hoog percentage positieve testen betekent dat een land (te) weinig mensen test, want in de populatie is slechts een klein deel (meestal <1%) tegelijkertijd positief voor het virus. Veel landen testen alleen mensen met een serieuze verdenking op het virus terwijl meer dan de helft van de mensen asymptomatisch zijn (geen klachten hebben), maar wel anderen kunnen infecteren. 
Figuur 1. Lineaire weergave COVID-19 sterfte  voor Europa West 14
Figuur 2. Logaritmisch weergave COVID-19 sterfte voor Europa West 14 + VS + Zuid-Korea
Tabel 2. COVID-19 data per casus met leeftijd gecorrigeerde data.

Lagere sterftecijfers tijdens begin epidemie

Niet alle landen zitten in dezelfde fase van de epidemie (Tabel 2):
– Het aantal kritische gevallen geeft inzicht in potentiële korte termijn ontwikkelingen van het sterftecijfer.
– In landen met een laag percentage herstelde casussen kan het sterftecijfer nog sterk toenemen. Dit speelt vooral voor het Verenigd Koninkrijk (VK), Nederland, Zweden, Portugal, Noorwegen en de VS.

Leeftijdsopbouw en sterftecijfers

De ‘Leeftijdsfactor’ is de verwachte sterftecijfers in een land, vergeleken met het EU gemiddelde, gecorrigeerd voor verschil in leeftijdsopbouw.[1]  Bij leeftijdscorrectie wordt hiervoor omgekeerd gecorrigeerd. De verschillen in leeftijd zijn binnen West-Europa beperkt (< factor 1,5) vergeleken met de verschillen in sterfte/1M (> factor 10). Er bestaat geen duidelijke correlatie tussen sterftecijfers in een land en de leeftijdsfactor (R²=0,001).

---
[1] https://www.populationpyramid.net/
Tabel 3. COVID-19 data per 1 miljoen inwoners voor EW14+3

Verschil in cijfers

​Niet elk land heeft dezelfde definitie van sterfte aan COVID-19 (Tabel 3). Nederland test de meeste ouderen in verpleeghuizen niet. In Italië, Spanje, België, Ierland en Frankrijk sterft 45-57% van de mensen in een verpleeghuis. De schatting voor de sterfte in verpleeghuizen in Nederland is iets lager, 35-40%. Indien hiervoor gecorrigeerd wordt is het COVID-19 sterftecijfer van Nederland (olranje onder de grafiek), vergelijkbaar met Frankrijk.[1] 

---
[1] https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/helft-van-de-coronasterfte-in-europa-vindt-plaats-in-verpleeghuizen~b7922f60/

Veranderende strategie

Positieve testen is het percentage testen dat positief is van alle gedane testen.[2] Testen is een wezenlijk onderdeel van een goede epidemiebestrijding om geïnfecteerde personen te isoleren. 
Steeds meer landen volgen het WHO advies op en gaan meer testen, en niet alleen sterk verdachte personen. Hierdoor krijgen deze landen een lager percentage positieve uitslagen. Tabel 4 laat zien dat de landen die het goed doen altijd onder de 12% positieve testen zaten. Landen die het slecht zaten ooit boven de 18%. ​Italië stond op begin april nog op 19% en is pas later frequent gaan testen. Nederland test minder dan de Italië.

Groter 18 of 36% is oranje. kleiner 12 of 6% is groen.

---
​[2] https://hartblik.weebly.com/model-leren-voor-beter-handelen-4.html
Tabel 4. Actueel sterftecijfer en minimum en maximum aantal positieve testen vanaf 3 april.

Hoe ontwikkeld de epidemie (toegevoegd 21 mei)

​De actuele status van de epidemie in een land kan worden afgelezen in Figuur 3. Hier staat het voortschrijdend gemiddelde over 7 dagen waarbij de data-correcties zijn uitgefilterd. Opvallend is de vroege piek van Spanje en de hoge van België (buiten beeld tot max 29/ miljoen). De landen die de hoogste piek hebben gehad, hebben nog steeds het grootste aantal gevallen met uitzondering van Zwitserland dat zich na 62 dagen bij de landen van lage aantallen voegde. Als we 2 gevallen/miljoen als grens nemen, valt Nederland sinds op dag 75 (voor NL is dat 17 mei) bij de lage groep. Landen als Zweden, Frankrijk, Italië, België, het Verenigd Koninkrijk en de VS, hebben nog steeds hoge sterfte.
Grafiek 3. Ontwikkeling van de epidemie.

​Testen is cruciaal

Landen die het goed doen testen veel: 8% of minder van de testen geeft een positief resultaat (en hun maximum kwam nooit boven de 12%). Landen die het slecht doen testen weinig en hebben minimaal anderhalf keer zoveel positieve resultaten. Dit bevestigt de centrale rol voor testen in de strategie tegen het virus.[1] 
Grafiek 4 illustreert het belang van testen voor een grotere groep landen (zie inzet). De lineaire correlatie tussen veel testen en lage sterfte is sterk: R^2=0,69. Een laag maximum percentage positieve testen impliceert dat een land uitgebreid pro-actief test, en niet alleen de evidente casussen. Zinnig beleid in vrijwel elk land impliceert dat positief geteste mensen in isolatie gaan. Deze specifieke isolatie is veel gerichter tegen de epidemie dan een algemene lockdown [1].
---
[1] https://hartblik.weebly.com/bestrijding-covid19.html
Grafiek 4. Sterftecijfers (mortality) per 1 miljoe tegen maximum aantal positieve testen (zie ook tabel 4) van een grotere groep landen (zie inzet)
John Jacobs & Gijs van Loef,
Eerste publicatie 18 april 2020 met cijfers 17 april. Zie datum boven het artikel voor dagelijkse update.
Platform Betrouwbare Zorgcijfers