FAQ COVID-19
De ziekte
John Jacobs, maart 2020
De ziekte COVID-19
1. Hoe heet de ziekte en het virus?
2. Hoeveel procent wordt ziek en gaat dood na besmetting?
3. Waardoor gaan mensen dood aan COVID-19?
4. Hoe snel word je ziek of ga je dood door COVID-19?
5. Zijn alleen oudere en zieke mensen kwetsbaar?
6. Wat kunnen we doen tegen ARDS?
7. Waarom werd de epidemie niet meteen opgemerkt?
1. Hoe heet de ziekte en het virus?
2. Hoeveel procent wordt ziek en gaat dood na besmetting?
3. Waardoor gaan mensen dood aan COVID-19?
4. Hoe snel word je ziek of ga je dood door COVID-19?
5. Zijn alleen oudere en zieke mensen kwetsbaar?
6. Wat kunnen we doen tegen ARDS?
7. Waarom werd de epidemie niet meteen opgemerkt?
1. Hoe heet de ziekte en het virus?
- De ziekte heet Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)
- Het virus heet SARS-CoV-2 (zie virus)
2. Hoeveel procent wordt ziek en gaat dood na besmetting?
- 80 % heeft een milde of mogelijk zelfs asymptomatische ziekte
- 14% is zwaar ziek (longontsteking)
- 6% komt in kritieke toestand, vaak na 5 dagen ziek te zijn geweest.
- De schatting is dat 0·3 tot 1% van de patiënten overlijdt.[1] Sommige bronnen komen met 2%, maar dit hogere percentage kan ook veroorzaakt worden doordat niet iedereen getest is (zie 6).
[1] https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/nieuwsartikel/covid-19-de-onzekerheden.htm
3. Waardoor gaan mensen dood aan COVID-19?
[1]
[1] https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30567-5/fulltext
- Veel patiënten sterven aan Acuut Respiratoir Distress Syndrome (ARDS). ARDS is een ernstige en levensbedreigende longontsteking. Het voelt in de longen alsof je verdrinkt en feitelijk verdrink je in je eigen ontstekingsreactie. Behandelen van ARDS vraagt goede intensive care behandeling.
- Shock als complicaties van ARDS, waarbij de longontsteking overslaat via het bloed tot systemische ontsteking waarbij meerdere organen uitvallen
- Directe uitvallen van zenuwen betrokken bij de ademhaling, eveneens als complicatie van ARDS.
[1] https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30567-5/fulltext
4. Hoe snel word je ziek of ga je dood door COVID-19?
- De incubatietijd van SARS-CoV-2 is 2 tot 12 dagen, gemiddeld 7 dagen. Dus na gemiddeld een week wordt een besmet persoon ziek.
- Na besmetting, duurt het gemiddeld ongeveer 2½ week totdat iemand overlijdt. Medische behandeling is in deze periode cruciaal om de kans op een ongunstige afloop zo klein mogelijk te maken. Daarvoor is het belangrijk om te weten wie de ziekte heeft.
5. Zijn alleen oudere en zieke mensen kwetsbaar?
- Nee. Iedereen kan ziek worden, en ook jongeren lopen een risico op ARDS, maar niet iedereen hetzelfde risico. [1],[2],[3]
- Meer dan de helft van de ic-patiënten op het ErasmusMC is onder de 50 jaar.[4]
- Weinig kinderen onder de 10 worden ernstig ziek. Bij tieners zijn ook in Nederland gevallen van ARDS bekend, zoals een jongen 16, alleen veel minder vaak.
- Verreweg de meeste mensen overleven de ziekte in alle leeftijdsgroepen, maar ook in alle leeftijdsgroepen overlijden mensen.
- Leeftijd heeft een belangrijke associatie met sterfte; oude mensen hebben een grote risico om te sterven dan jonge mensen.
- Mannen sterven vaker dan vrouwen.
- Zwakke gezondheid, zoals hoge bloeddruk, diabetes, hart- en vaatziekte vergroot de sterftekans.
[1] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32167524
[2] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32118640
[3] https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30566-3/fulltext
[4] https://www.ad.nl/binnenland/40-a-50-nederlandse-coronapatienten-op-intensive-cares-meer-dan-de-helft-is-onder-de-vijftig~a058aad2/
6. Wat kunnen we doen tegen ARDS?
- Voor artsen bestaat een therapie en triage protocol bij COVID-19.[1]
- Bij beperkte klachten kan een anti-ARDS-strategie gevolgd worden met corticosteroïden of niet-steroïde anti-inflammatoire middelen (NSAID’s), zoals aspirine.
- ACE-remmers, angiotensin II type-I receptor blockers (ARBs) en sommige NSAID’s zoals thiazolidinediones & ibuprofen verhogen ACE2 receptoren en kunnen daardoor mogelijk COVID-19 verergeren.[2]
- Pas op met te hoge dosis van NSAID's: deze kunnen bloedingen in de longen veroozaken.
- De Nederlandse Vereniging voor Intensive Care publiceert regelmatig de nieuwste inzichten voor ic-behandeling van COVID-19[3]
[1] https://www.thelancet.com/journals/lanres/article/PIIS2213-2600(20)30071-0/fulltext
[2] https://www.thelancet.com/journals/lanres/article/PIIS2213-2600(20)30116-8/fulltext
[3] https://nvic.nl/
7. Waarom werd de epidemie niet meteen opgemerkt?
- De klachten, “grieperig”, verkoudheid en longontsteking zijn algemeen iedereen ziek wordt en, zeker in het begin, niet iedereen met verkoudheidsklachten of longontsteking herkend wordt als een COVID-19 patiënt is de epidemie waarschijnlijk ouder.
John Jacobs,16-20 maart 2020
